DÜNYA TARİHİNDE SANSASYON YARATAN YASAKLI KİTAPLAR

Dünya Tarihi boyunca okunması yasaklanan ya da yasaklanma ile karşı karşıya kalan birçok kitap oldu. Bunların nedenleri dönemlere göre farklılık göstermiş olsa da cezalı olan kitapların bir çoğu kült romanlar arasında yerini aldı. İşte o kitaplar;

Yasaklı Kitaplar

Ulysses – James Joyce

Modern edebiyatın en önemli eserleri arasında görülen James Joyce‘nin epik romanı, mastürbasyona yaptığı metaforik göndermeden ABD’nin ‘şer-karşıtı’ güçleri tarafından hoşnut karşılanmamıştı. “Ulysses”, 1921’de görülen ve kitabın ‘muzır’ olduğuna hükmeden bir duruşma sonrasında bu ülkede 1933’e kadar yasaklandı. İlk olarak Paris’te yayımlanan kitap, yazarın ülkesi İngiltere’de de 1930’lara kadar yasaklı kaldı.

1984 – George Orwell

George Orwell’ın bütün insani faaliyetlerin gözlem altında olduğu ve bağımsız düşüncenin bütünüyle baskı altında tutulduğu distopik gelecek tahayyülü, Amerikan Kütüphaneler Birliği’nce “totaliter yönetimler ve sansüre ilişkin kasvetli bir uyarı” olduğu gerekçesiyle yasaklandı. 16 Haziran 1949’da yaptığı açıklamada Orwell şöyle konuşmuştur: “Yeni romanımda [Bin Dokuz Yüz Seksen Dört] sosyalizme ya da İngiliz İşçi Partisi’ne bir saldırı kastetmedim, ama komünizmve faşizmde kısmen gerçekleşmiş bozukluklara değindim. Kitabın konusunun İngiltere’de geçmesi İngilizce konuşan ırkların doğuştan diğerlerine göre daha üstün olmadığını ve baskıcı rejimlerin karşı konulmadığı sürece herhangi bir yerde zafer kazanabileceğini vurgulamak içindir.” Burada asıl düşündüren, komünizm-taraftarı olarak yaftalanan kitabın alttan alta Sovyet rejimini eleştirdiği gerekçesiyle SSCB’de de yasaklanmasıydı.

Belle et Bête – Marcela Iacub

Marcela Iacub’un 2013 yılında yayınlanan “Güzel ve Çirkin” ya da “Güzel ve Aptal” olarak tercüme edilebilecek kitabı, yazarın Dominique Strauss-Kahn’la olan yedi aylık ilişkisiyle ilgili mahrem ayrıntılar içeriyor. Büyük sansasyon yaratan Iacub kitabında adını geçirmese de kitabın kahramanının aslında eski IMF başkanı olduğunu Nouvel Observateur’e açıklamıştı. Fransız mahkemeleri, erkek kahramanını “domuzların şahı” ve “pisliğin şairi” olarak tanımlayan kitabın yasaklanması talebini reddetse de Strauss-Kahn, Iacub ve yayıncısından 50 bin euro’luk bir tazminat kazanmayı başardı.

Lolita – Vladimir Nabokov

Vladimir Nabokov‘un, orta yaşlı bir adamla 12 yaşındaki bir kızın yasak ilişkisini anlattığı ünlü roman “Lolita” 1955’te yayımlandı. Bugün, 20’nci yüzyılın en incelikli anlatılardan biri olarak görülmesine karşın İngiliz İçişleri Bakanlığı, İngiliz Gümrük İdaresi yetkililerine kitabın ülkeye sokulan her kopyasına el konulması talimatını verdi. Yasak 1959’a kadar sürdü. Daha sonra kitabın Weidenfeld and Nicolson tarafından yayımı skandal yaratırken yayınevinin kurucu ortağı siyasetçi Nigel Nicolson’ın gözden düşmesine neden oldu.

The Spycatcher – Peter Wright

Wright, MI5’te casus avcısı olarak çalıştığı dönemde tanık olduğu suikast planlarını, CIA’nin ortaklığıyla düzenlenen komploları ve etikdışı bilgi toplama tekniklerini açıkladığı kitabıyla İngiliz istihbarat örgütünün ipliğini pazara çıkarmıştı. İngiliz hükümetince 1987’de yasaklansa da İskoçya ve Avustralya’da satılmaya devam eden “The Spycatcher”, 2 milyonluk satış rakamına ulaştı.

Yaban Kuğuları – Jung Chang

Jung Chang’ın, ailesindeki üç kuşak kadın üzerinden anlattığı aile hatıratı, Batılı okurlara Mao’nun Komünist Partisi’nin katı yönetimi altındaki Çin’in sosyal hayatına ilişkin bir fikir veren ilk kitap oldu. 13 milyonun üzerinde satan “Yaban Kuğuları”, bütün zamanların en çok satan edebiyat dışı kitabı olarak kabul edilmesine karşın yayımlandığı 1991 yılından bu yana Çin’de yasak.

Lady Chatterley’in Aşığı – D.H. Lawrence

Lawrence’ın bir yasak aşk ilişkisini anlatan bu cüretkâr romanı İngiltere’de yayımlandığı 1928’den Penguin’in 1959 tarihli Muzır Yayınlar Yasası uyarınca yayın haklarını elde ettiği 1960 yılına kadar yasaklı kaldı. Kitap, savcılık makamının “Bu karınızın ya da hizmetçinizin okumasını isteyeceğiniz bir kitap mıdır?” sorusuna sahne olan bir duruşma sonrasında yayımlanışının daha ilk gününde 200 bin adet sattı.

Kavgam – Adolf Hitler

Adolf Hitler’in bütün dünyada milyonlarca satılan otobiyografi/manifestosu 1945’te Almanya’da yasaklandı. 2010’da, metnin halen Bavyera eyalet hükümetinin elinde tuttuğu telif hakkının süresinin dolacağı 2015’te şerhli olarak yayımlanacağı duyuruldu. Kitaba bütün dünyada birçok kısıtlama ve doğrudan yasak getirildi. Örneğin Polonya’da 1992’ye kadar yayımlanmadı, Arjantin’de ise yayımı ve önemli adetlerde ülkeye sokulması yasadışı sayılıyor.

Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok – Erich Maria Remarque

Birinci Dünya Savaşı’nı yaşayan bir yazarın kaleme aldığı, savaşın vahşetine dair bu cesur roman 1933’te Alman askeri güçlerini olumsuz şekilde tasvir ettiği gerekçesiyle Nazi yönetimi tarafından yasaklandı. Kitap I. Dünya Savaşı üzerine en saygın ve ünlü edebi eserlerden biri olmaya devam ediyor

Doktor Jivago – Boris Pasternak

Pasternak’ın Bolşevik devrimi sonrası Rusya’daki hayatı tasvir eden romanı Sovyetler Birliği’nce 1988’e kadar yasaklandı. Kitabın Bolşevik partisine ilişkin açık eleştirileri öylesine bir düşmanlık yarattı ki SSCB vatandaşlığından atılmakla tehdit edilen Pasternak 1958’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü geri çevirmek zorunda kaldı.

Oz Büyücüsü – Frank Baum

“Oz Büyücüsü”, çoğumuza masum bir peri masalı olarak görünse de kadın kahramanı, cadılar ve uçan maymunlar gibi “dinsiz” karakterleri vasıtasıyla “sakıncalı” değerleri desteklediği gerekçesiyle 1930’lar ve 1950’lerde olmak üzere iki kez yasaklandı.

Anne Frank’ın Hatıra Defteri – Anne Frank

Ergen yaştaki bir Alman kızın Nazilerden saklandığı ve sonrasında Bergen-Belsen toplama kampındaki günlerini anlattığı günlüğü ilk yayımlandığı 1952’den bu yana 60 dile çevrildi ve bütün dünyada 30 milyon sattı. Buna karşın kitap Yahudileri olumlu bir şekilde gösterdiği gerekçesiyle Lübnan’da yasak. “Schindler’in Listesi (Schindler’s Ark) ve “Sophie’nin Seçimi” de yasaklanan kitaplar arasında.

The Satanic Verses – Salman Rushdie

Salman Rushdie, Hazreti Muhammed’in hayatından esinlenen kitabının yayımı sonrasında Devrim lideri Ayetullah Humeyni’nin hakkında “İslam’a hakaret ettiği” gerekçesiyle çıkardığı bir ölüm fetvasına maruz kaldı. Bütün dünyada Rushdie karşıtı protestolar düzenlenirken İngiltere’de kitabı bulunduran kitabevleri bombalandı. Daha da vahimi kitabın Japon çevirmeni öldürüldü, İtalyan çevirmeni bıçaklı, Norveçli yayıncısı ise silahlı saldırı sonunda yaralandı.

Going Clear – Lawrence Wright

Hitler’in bütün dünyada milyonlarca satılan otobiyografi/manifestosu 1945’te Almanya’da yasaklandı. 2010’da, metnin halen Bavyera eyalet hükümetinin elinde tuttuğu telif hakkının süresinin dolacağı 2015’te şerhli olarak yayımlanacağı duyuruldu. Kitaba bütün dünyada birçok kısıtlama ve doğrudan yasak getirildi. Örneğin Polonya’da 1992’ye kadar yayımlanmadı, Arjantin’de ise yayımı ve önemli adetlerde ülkeye sokulması yasadışı sayılıyor.

The Well of Loneliness – Radclyffe Hall

İlk olarak 1928’de yayımlanan ve varlıklı bir kadının bir başka kadına duyduğu tutkulu aşkı anlatan roman bugün Hall’un alttan alta kendi cinselliğiyle yüzleştiği otobiyografik bir metin olarak görülüyor. Kitap, öpüşme dışında tahrik edici herhangi bir unsur içermemesine karşın bir muzır yayın davasına maruz kaldı ve “bu türden ahlaksızca etkilere açık kişileri ayartabileceği ve yoldan çıkartabileceği” gerekçesiyle yasaklandı. 1949’da yeniden basılmaya başlanan kitap milyonlarca sattı; hâlâ da lezbiyenlere meşruiyet sağlayan çığır açıcı yapıtlardan biri olarak görülüyor.

Telegraph

OKUMA ÖNERİLERİ: İRLANDA EDEBİYATI LİSEDEN MEZUN OLMADAN ÖNCE OKUMANIZ GEREKEN 20 KİTAP “THE BOOK CHALLENGE”A GÖRE EN ETKİLEYİCİ 20 KİTAP ROMANTİZMDEN HOŞLANMAYANLARIN BİLE OKUMASI GEREKEN 10 AŞK TEMALI ROMAN İSTANBUL’U EN İYİ ANLATAN ROMANLAR EDİTÖRÜN SEÇİMİ: ŞUBAT AYI OKUMA ÖNERİLERİ KİTAPLARDAN ESİNLENEN ŞARKILAR OKUNDUĞU SÖYLENMESİNE RAĞMEN OKUNMAYAN 10 KİTAP İNGİLTERE’DE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN EN ÇOK SEVDİĞİ 20 KİTAP EDEBİYATIN EN İYİ 15 VAMPİRİ VE ROMANI İNSAN BEYNİNİ GELİŞTİREN 10 ROMAN NEIL DE GRASSE TYSON’A GÖRE HER AKILLI İNSANIN OKUMASI GEREKEN 8 KİTAP DÜNYACA ÜNLÜ ROMANLARDAKİ EVLER GERÇEKTE NASIL? SİZİ LİDER YAPACAK 11 KİTAP EDİTÖRÜN SEÇİMİ: 8 MART’A ÖZEL 8 KİTAP ÖNERİSİ EN İYİ 15 DİSTOPYA ROMANI