
Dünya’nın en popüler çocuk kitaplarının mutlaka 3-4 tanesini okumuş bazısının çizgi filmlerini izlemiş, bir çoğu hakkında da pek çok şey duymuşuzdur. Ama bu kitapların arasında bizi en çok etkileyen hikayeler hep değişmiştir.
Mesela çocuk kitabı deyince benim aklıma gelen ilk kitap hep “Şeker Portakalı” olur. İlkokulda öğretmenimiz tarafından okuma ödevi olarak verildiğinde tanışmıştım bu kitapla. Ödev olduğundan olsa gerek o zamanlar ne okuduğumdan zevk almıştım ne de bir şey anlamıştım. Sadece ağlaya ağlaya Zeze’nin yaşadıklarını özet olarak yazdığımı hatırlarım 🙂 Bu anlamda diğer dünya çocuklarından ayrı kaldığımı düşünürüm hep 🙂
Konumuza geri dönersek Dünya’nın en çok okunan ve dolayısıyla en çok satan çocuk kitaplarını ele alalım.
Dünya’nın En Popüler 15 Çocuk Kitabı
1- Charlie’nin Çikolata Fabrikası – Roald Dahl (1964)
- Charlie and the Chocolate Factory
Roald Dahl’ın kaleme aldığı ve basıldığı ilk günden bu yana büyük yankı uyandıran eseri Charlie’nin Çikolata Fabrikası çocuk klasikleri arasında gösteriliyor.
Eğlenceli ve dokunaklı hikayesiyle bugün bile başarısını sürdüren eser, yaratıcılık yönüyle de öne çıkıyor. Hayattan dersler vermeyi de ihmal etmeyen kitap çocuklar için hem eğitici hem de öğretici bir görev de üstleniyor.
Sürükleyici hikayesiyle çocukların en sevdiği ve en çok okuduğu kitaplar arasında yer edinen Charlie’nin Çikolata Fabrikası, büyükler için de cezbedici olmayı başarıyor.
Binlerce dile çevrilen ve ülkemizde de yayımlandığı yıl büyük ilgi gören roman, çocukları, masum küçük Charlie’nin hayallerine ortak olmaya devam ediyor.
Charlie’nin Çikolata Fabrikası Hakkında
Charlie, geniş bir ailede, annesi, babası iki ninesi ve iki dedesi ile birlikte yaşamaktadır. Ve aile son derece fakirdir. Gözü tok, ailenin değerlerine önem veren bir karakter olarak sunulan Charlie’nin bu hayattaki en sevdiği şey ise çikolatadır. Onu da ancak doğum günlerinde ailesi kendisine hediye ettiğinde yiyebilmektedir. Çünkü Charlie ve ailesi o kadar fakirdir ki çikolata bile alacak paraları çoğu zaman yoktur. Diğer taraftan, dedesi Joe’nun kendisine hep bahsettiği Wonka Çikolata Fabrikası’nı ise çok merak etmektedir.
Bir gün Wonka Çikolata Fabrikası’nın yeniden açılacağına dair bir gazete yazısı yayınlanır. Habere göre Wonka’nın kurucusu Willy Wonka, kendisine bir varis arar. Bunun için de içerisinde altın biletin olduğu beş adet çikolata dağıtacaktır. Bileti bulan bu beş şanslı çocuk, fabrikayı gezme şansı yakalayacak ve aralarında gerçekleşecek olan yarışmadan galip gelen kişi, fabrikanın yeni varisi olacaktır.
Charlie’nin Çikolata Fabrikası Kitabı ile ilgili olarak Bunları Biliyor muydunuz?
İngiliz yazar Roald Dahl imzalı bu roman, sanılanın aksine İngiltere’de değil, 1964 yılında ilk olarak Amerika’da basılmıştır. Burada büyük ilgi gören kitabın daha sonra İngiltere’de de basımına karar verilmiştir. Yazar Dahl’ın bu kitabı yazmadaki ilham kaynağını ise dönemin İngiltere’sinde popüler olan Cadbury ve Rowntree adlı iki büyük fabrika ve bu fabrikaların aralarındaki rekabet olduğu söylenir. Öyle ki her iki fabrika çalışanlarının, casusluk yapmak üzere rakip fabrikaya işçi olarak sızmaya çalıştıkları bilinmektedir.
2- Küçük Ev – Laura Ingalls Wilder (1935)
- Little House on the Prairie
Yazar Laura Ingalls Wilder’ın Kansas’taki yaşamından kesitler barındıran Big Woods’daki “Küçük Ev”i 40’ı aşkın dile çevrildi.
Tüm dünyada milyonlarca çocuğun okuduğu ve okumayı sürdürdüğü serinin en önemli özelliği geleceğe umutlu bakan bir ailenin yaşadıklarıydı.
Aşağıdaki paragrafta Küçük Ev kitabının içeriği ile ilgili bir fikir verecektir.
“Bir zamanlar, ağaç kütüklerinden yapılmış küçük bir evde, küçük bir kız yaşardı. Bu küçük kızın adı Laura idi Henüz 5 yaşında bile değildi.
O Küçük Ev’de babası Charles, annesi Caroline, ablası Mary ve henüz kundaktaki minik kardeş Carrie ile yaşayan Laura çok ama çok mutluydu. Ingalls ailesi geleceğe umutla bakıyordu. Onlar için sevmek ve istemek ve sevmek yeterliydi. Hayat, her şeye rağmen güzeldi ve ona sıkı tutunmak gerekiyordu.”
3- Pinokyo – Carlo Collodi (1883)
- Pinocchio
On dokuzuncu yüzyılın sonunda, peri masalları çeviren İtalyan gazeteci Carlo Collodi’nin kaleme aldığı kitap olan “Pinokyo” dünyanın en popüler çocuk kitapları arasında yerini almaya devam ediyor.
İtalyan edebiyatının önemli mihenk taşları arasında yer alan eser, neşeli olduğu kadar dokunaklı bir hikaye sunuyor.
Geppetto Usta’nın konuşan bir odun parçasını yontarak yaptığı ve Pinokyo adını verdiği kukla diğerlerinden farklı olacaktır. Pinokyo küçük bir çocuğa dönüşmenin özlemi içindedir. Ancak bu yürüyen ve konuşan kukla çocuğun yaramazlığı başına olmadık işler açar ve kendini tanıyıp yüreğindeki arzuya kavuşana dek bir dizi soluk kesen, zorlu maceradan geçmesi gerekir.
Her şeyi sıfırdan öğrenmesi dolayısıyla merak eden, okula gitmek yerine gezip tozmak ve oynamak isteyen, yalan söylediğinde burnu uzayan; evinden ayrılışı ile zor günler geçiren, doğru yolu acı deneyimlerle ile bulan Pinokyo, yazılışının üstünden yaklaşık bir buçuk asır geçtikten sonra bile bize hikayesini unutturmuyor.
4- Alice Harikalar Diyarında – Lewis Carroll (1865)
- Alice’s Adventures in Wonderland
Lewis Carroll’un 1865 yılında kaleme aldığı Alice Harikalar Diyarında, yazıldığı günden bu yana, edebiyatın ölümsüz eserlerinden biri olma özelliğini hep korudu.
Çocuk edebiyatının vazgeçilmez eserlerinden biri olan Alice Harikalar Diyarında, yetişkin edebiyatında da önemli bir yer edinmiştir. Kitap, hayal gücü zenginliğiyle çocuklara büyülü bir dünya sunarken, yetişkinler için bu büyüsünü, içerdiği sembollerin anlam derinliğiyle gösteriyor.
Matematikçi kimliği ile de bilinen ünlü edebiyatçı Lewis Carroll’un eseri olan Alice Harikalar Diyarında‘yı okuyanlar kitapta yer alan bilmecelerle kendini kitabın bir kahramanı zanneder.
Alice Harikalar Diyarı’nda, küçük bir kız çocuğunun bir tavşan deliğinden bambaşka bir dünyaya adım atması ile beraber yaşadıklarını konu alır. Bilinen dünyadan tamamen farklı bir boyutta kendi kuralları olan ya da hiçbir kuralı olmayan bir yaşamı anlatır.
Alice’in bir tavşanın peşinden giderek bambaşka bir dünya keşfetmesi, garip karakterlerle tanışması ve hayalgücü sınırlarını zorlayan deneyimleri en çok çocuk okurların ilgisini çekmeye devam ediyor.
Yayımlandığı ilk günden bugüne her yaştan okurun başucu eseri olan Alice Harikalar Diyarında çocuk klasiklerinin en popüler ve en çok okunan kitaplarından biri.
5- Çocuk Kalbi – Edmondo De Amicis (1886)
- The Heart Of A Boy, Cuore
İtalyan yazar Edmondo De Amicis’in kaleme aldığı Çocuk Kalbi, dünya çocuk edebiyatının başyapıtlarından biri olarak kabul edilir.
130 yılı aşkın süredir pek çok kuşağın severek okuduğu kitap aynı zamanda çocuklara doğru yolu göstermeyi hedefliyor.
Üçüncü sınıfta okuyan bir çocuğun farklı boyutlarla hayatı sorgulamasını konu alan kitap, zaman zaman gülümsetirken, zorluklarında var olduğunu acı gerçekler ile öğretiyor.
Kahramanımız Enrico bir günlük tutar. Günlüğünde yeni öğretmeni ve yeni arkadaşları vardır. Enrico arkadaşlarını tanıdıkça her birisinin farklı bir hikâyesi olduğunu keşfeder. Bazı öğrencilerin ailesi çok zengin, bazılarının ailesi ise çok fakirdir. Enrico yazdıkça, hayatla ilgili pek çok şeyin farkına varacaktır.
6- Pal Sokağı Çocukları – Ferenc Molnar (1906)
- The Paul Street Boys
Nemecsek, Boka ve Pál Sokağı’nın öbür çocukları 1907 yılında Budapeşte’nin yoksul Józsefváros semtinden yola çıktılar. Bugün artık bütün dünyada tanınıyorlar. Bugüne kadar her yaştan milyonlarca insan onların dokunaklı hikâyesini okudu; tıpkı Budapeşteli çocuklar gibi onlar da Boka’nın cesaretine hayran oldu, Nemecsek’in ürkek ama kararlı kahramanlığı karşısında gözyaşlarını tutamadı.
Şimdi artık Pál Sokağı Çocukları’nın Arsa’sında kocaman çok katlı evler var. Ama ne gam: Dünyanın bütün çocukları Pál Sokağı’ndandır!
7- Küçük Kara Balık – Samed Behrengi (1968)
- The Little Black Fish
Samed Behrengi’nin çocuk edebiyatının mihenk taşlarından biri olan unutulmaz eseri Küçük Kara Balık, en çok okunan çocuk kitaplarından birisi olarak rafları süslemeyi devam ediyor.
Denizin en derin sularında yaşayan yaşlı bir balığın, 12.000 çocuğu ve torununa anlattığı öyküde, bir ırmakta yaşayan küçük kara balığın, çevresindeki bütün baskılara, tutucu düşünce yapısına karşı, denize, özgürlüğe ulaşma çabası, karşılaştığı zorluklara karşı direnerek yaşamı pahasına amacına ulaşmasını ve geride kalıp onu engellemeye çalışan bütün balıklara yol gösterici olması anlatılmaktadır.
8- Pollyanna – Eleanor H. Porter (1913)
- Pollyanna
Hepimizin muhakkak okuduğumuz ya da karekterini yakından bildiğimiz birisidir Polyyanna.
Eleanor H. Porter, karşılaştığı binbir zorluğa inanılmaz yöntemlerle karşı koyan bir çocuğun ilham veren hikâyesini anlatıyor Pollyanna’da. Bir insanın başına gelebilecek en büyük felaket nedir? Yoksulluk, yalnızlık, ölüm, hastalık… Pollyanna, ilk anda aklınıza gelen felaketlerin tümüyle karşılaşıyor. Ailesini kaybetmesinin ardından, hayattaki tek yakını olan teyzesinin yanına taşınıyor. Burada, “mutluluk oyunu” adını verdiği bir oyun oynayarak azmini ve iyimserliğini koruyor. Pollyanna’nın etrafa saçtığı neşe, yaşadığı evin dört duvarı arasında kalmıyor, önce tüm kasaba sakinlerine, ardından da bu kitap sayesinde dünyaya yayılıyor.
Küçük yaşta önce annesini sonra da babasını kaybeden ve Polly Teyze’sinin himayesinde yaşamaya başlayan Pollyanna, sarıldığı mutluluk oyunuyla hayatın iyi ve güzel yanlarını insanlara gösterip onların dünyaya bakışını değiştirecek ve Beldingsville kasabasından tüm dünyaya yayılan bu iyimserlikten evrensel bir karakter yükselecektir.
9- Heidi – Johanna Spyri – (1880)
- Heidi, Girl of the Alps
Dünya çocuk klasiklerinin en önemli eserlerinden birisi de tartışmasız Heidi’dir. Heidi’nin Alp Dağlarında yaşadıkları bizim de anılarımızda yer edinmiştir.
Alp Dağlarında büyükbabasıyla çok mutlu bir yaşam süren Heidi, eğitim görmesi ve tekerlekli sandalyeye mahkum bir kıza arkadaşlık etmesi için Frankfurt’a götürülür. Ama dağlarda doğayla ve sevgiyle dolu bir yaşam sürdükten sonra, şehrin kasvetli havası minik kızı hasta eder. Heidi’nin dağlara ve büyükbabasına olan düşkünlüğü sonunda herkese mutluluk getirecek bir dizi olaya yol açar.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın belirlediği 100 Temel Eser arasında yer alan Heidi, hemen hemen bütün dünya dillerine çevrilmiş ve tüm dünya çocuklarının zevkle okuduğu bir klasik haline gelmiştir.
10- Şeker Portakalı – Jose Mauro De Vasconcelos
- My Sweet Orange Tree
Şeker Portakalı; fakirlik ve ilgisizlik içerisinde yaşayan küçük Zeze’nin hayatını, etkileyici bir dille ele alıyor. Yayımlandığı günden bugüne “En Çok Satanlar” listelerindeki yerini koruyan Şeker Portakalı romanını hala okumadıysanız hemen şimdi okumaya başlayın.
Brezilyalı yazar Jose Mauro de Vasconcelos’un 1968’de yayımlanan Şeker Portakalı adlı eseri, yalın anlatımı ve çarpıcı hikâyesiyle dünya edebiyatının unutulmaz başyapıtları arasında yer alıyor. Yazarının hayatından izler taşıyan eser, bir çocuğun iç dünyasından yola çıkarak tüm insanlığa acıyla yoğrularak olgunlaşmanın ağırlığını duyumsatıyor.
Gerçekçi anlatımı ve duygu ağırlıklı temasıyla Latin Amerika edebiyatını tüm yönleriyle yansıtan Şeker Portakalı; saflığı, şefkati ve acıyı eksiksiz bir empati ile iliklerinize kadar hissetmenizi sağlayacak.
Saflığın Acıyla Yüzleşmesi
Kitabın başkahramanı Zeze, yaramazlıklarıyla meşhur bir afacan. Mahallelinin “şeytan” olarak andığı bu çocuğu, öğretmeni ise bir “melek” olarak görüyor. Günün birinde Zeze ve ailesi, maddi imkansızlıklar nedeniyle oturdukları evden taşınmak zorunda kalıyor. Zeze, önceleri taşınmalarına çok üzülse de bu durumu yeni taşındıkları evin bahçesindeki şeker portakalı fidanıyla telafi ediyor. Fidan, çok geçmeden Zeze’nin en iyi arkadaşı oluveriyor.
Zeze bir gün, en büyük hayalini, daha doğrusu yapmayı en çok istediği yaramazlıklardan birini gerçekleştiriyor. Bu yaptığının bedelini ise mahallede Portekizli adıyla bilinen bir adamdan fena halde dayak yiyerek ödüyor.
Küçük kahramanımız, başta bu adamdan nefret etse de sonradan onu çok seviyor. Hatta Portekizliyi o kadar çok seviyor ki bu sayede haylazlığı da bırakıyor. Zamanla ikilinin arasında, baba-oğul ilişkisi gibi bir bağ kuruluyor. Ancak hikayenin sonunda bu bağlılık, Zeze’yi iyileştirdiği kadar onun ömür boyu unutamayacağı bir acıyı da beraberinde getirecek.
Bunu Biliyor muydunuz?
Yazar Jose Mauro de Vasconcelos, dünyaca ünlü romanı Şeker Portakalı’nı 12 günde tamamlamıştır.
11- Örümcek Ağı – E.B.White (1952)
- Charlotte’s Web
Ülkemizde biraz geri planda kalmış olsa da E.B. White’in kaleme aldığı Örümcek Ağı dünyada en çok satan çocuk romanlarından bir tanesi.
Küçük ve saf bir domuz yavrusu olan Wilbur ile gözü pek ve acımasız görünüşünün altında sıcacık yürekli bir örümcek olan Charlotte‘nin birbirlerine sonuna kadar sadık ve sevgi dolu muhteşem dostluğun hikâyesi.
E.B. White, Wilbur ve Charlotte’la beraber çiftlik hayatının büyülü atmosferine çağırıyor sizleri.
12- Küçük Kadınlar – Louisa May Alcott (1868)
- Little Women
Louisa May Alcott’un 1868 yılında yayınlanan kitabı olan “Küçük Kadınlar” hala en çok satan romanların başında gelir.
“Küçük Kadınlar” kaleme alındığı günden beri her yaştan genç okurun başucu kitabı olmaya devam ediyor.
Amerikalı Louisa May Alcott’ın kısmen kendi hayatını anlattığı roman, yoksul bir ailenin hayatta kalma mücadelesini, dört kız kardeşin birbirlerine duydukları sevgi ve bağlılık sayesinde nasıl her türlü zorluğun üstesinden gelebildiğini anlatıyor.
Küçük Kadınlar neredeyse160 yıldan bu yana aile romanları içinde en popüleri olmaya devam ediyor.
13- Winnie The Pooh – A.A. Milne (1926)
- Winnie The Pooh
Daha çok çizgi filmlerden tanıdığımız Winnie the Pooh ve arkadaşlarının serüveni aslında 1926 yılında A.A. Milne’nin kaleminden doğuyor. Tüm dünyada çocukların sevgilisi haline gelen Winnie the Pooh ve arkadaşları, serüvenleri ile her yaştan okuyucuyu gülümsetiyor.
Dünyanın en saf ve sevimli karakterini yaratan A.A. Milne çocuklara dostluğun önemini pek çok öykü ile anlatıyor.
A.A. Milne’in klasikleşmiş öykülerinde, Winnie-the-Pooh arkadaşı Tavşan’ın evinden çıkarken sıkışıp kalıyor, bir ağacın tepesindeki bala ulaşmak için türlü numaralar deniyor, Piglet’le beraber bir Vızıl’ın peşine düşüyor ve daha bir sürü maceraya atılıyor!
14- Küçük Prens – Antoine de Saint-Exupéry (1943)
- The Little Prince
250’den fazla dile çevrilen, tüm dünyada milyonlar satan ve büyük küçük herkesin severek okuduğu Küçük Prens pek çok farklı yayınevinden baskı yapmaya devam ediyor.
Fransız yazar ve pilot Antoine de Saint-Exupéry tarafından 1943 yılında yazılan Küçük Prens, dünyanın en çok satan ve okunan kitaplarından biridir. Eser basit bir çocuk kitabı gibi görünse de bir çocuğun gözünden büyüklerin dünyası anlatılır. Kitap, yaşam, sevgi ve aşk hakkında derin anlamlara da yer verilir.
Orijinal adı “Le Petit Prince” olan bu kitap tüm dünya ülkelerinde yaklaşık 200 milyon adet satmıştır. Tüm zamanların en çok beğenilen çocuk kitabı olarak bilinir.
Antoine de Saint-Exupéry kitabı New York`ta bir otel odasında yazılmıştır ve içinde yazarın kendi çizimleri de bulunur.
Sahra Çölü’ne düşen pilotun Küçük Prens ile karşılaşması ile başlayan kitapta Küçük Prens’in ağzından Antoine de Saint-Exupéry’nin insanların hatalarını ve aptallıklarını, büyüdükleri zaman unuttukları basit çocuk bakışını vurgular.
Küçük Prens kitabı ayrıca opera, tiyatro ve şarkılara ilham vermiş, 12 kez sinemaya uyarlanmıştır.
15 – Yerdeniz (6 Kitap) – Ursula K. Le Guin (1968)
- Earthsea
22 Ocak 2018’de hayata gözlerini yuman Amerikalı yazar Ursula K. Le Guin’in 1964 yılındaki The Word of Unbinding isimli öyküsünden ortaya çıkan Yerdeniz serisinin ilk kitabı Yerdeniz Büyücüsü, fantezi tarzında bir evrene kapılarını açar. Atuan Mezarları, En Uzak Sahil, Tehanu, Yerdeniz Öyküleri ve Öteki Rüzgâr kitapları ile seriyi sonlandıran yazar, yarattığı kurgusal evrende Çevik Atmaca Ged’in hayatı ele alır. Öyküler farklı zaman dilimlerinde geçmektedir.
Tüm dünyada oldukça çok satan seri, sadece çocukların değil, büyük yaş gruplarının da odağında olmuştur.
Öyle ki Yerdeniz serisinde yer alan tüm romanlar birer edebiyat ödülü de kazanmıştır.
1972 – Newbery Honor – Atuan Mezarları
1973 – National Book Award (çocuk kitapları) – En Uzak Sahil
1979 – Lewis Carroll Shelf Award – Yerdeniz Büyücüsü
1990 – Nebula Ödülü (en iyi roman) – Tehanu
2002 – World Fantasy Award (en iyi roman) – Öteki Rüzgâr