2024/04/25

Bir yazar, yazarlık uğraşısı haricinde daha başka ne yapabilir?  Bir mühendis, mucit, cazcı, besteci, şarkı sözü yazarı, eleştirmen, aktör, opera bestecisi  olabilir mi dersiniz? Evet! Bu meziyetlerin hepsi Boris Vian’da vardı. Vian 39 yıllık yaşamı boyunca 10 roman, 42 kısa öykü, 7 tiyatro oyunu, 400 kadar şarkı, 4 şiir kitabı, 6 opera librettosu, 50 civarında makale yazdı. Ancak Boris Vian’ın dehası ölümünden sonra keşfedildi.

Belki de 12 yaşından beri geçirdiği kalp hastalıkları nedeniyle hayatı dibine kadar yaşamayı seçti. Hazlarının doruklarında yoğun yaşama hırsına o kadar sahipti ki hedonizme varan bir anlayışla kısalan hayatının her saniyesini değerlendirmeye zorladı kendini. Güçlü kökleriyle çoğumuzun hayatını ister istemez sınırlandıran gelenek ve ahlak anlayışlarını hiçe sayarak kendi doğrularının peşinden gitti. Eğer doktorların sözünü dinleyip sakin bir hayat sürerek herkesin bir gün yaşayacağı kaçınılmaz sonu ertelemeye çalışsaydı bugün bildiğimiz Boris Vian şahsiyeti olamazdı.

Boris Vian hayranı olan Ferhan Şensoy’un Türkçe çevirisini yaptığı bir şiirinde Vian yaşama nasıl baktığını anlatır:

boris-vianBir diş gibidir yaşam
ne olduğu düşünülmez ilkin
öğütmekle yetinilir
bir de bakarsınız çürümüş bir gün
sızlar önemsenir

kaygı özen bakım
ve tamamen iyileşebilmeniz için
koparılıp alınması gerek elinizden yaşamınızın.

O çürük diş Vian’dan ne zaman alındı? “Mezarınıza Tüküreceğim” adlı romanının sinemaya uyarlanmış halini izlerken, öngördüğü gibi, 40 yaşına varmadan ölmesi, Vian’ın hızını ve oburluğunu açıklar. Her ölüm erken ölümdür elbet. Ama düz yazının her alanında kalem oynatıcı olan Vian yaşasaydı eminim daha nice kitaplarını okuyor, müziklerini dinliyor ve filmlerini izliyor olurduk.

Vercoquin Ve Plankton

Absürd mizah konusunda benzeri olmayan Vian’ın Vercoquin ve Plankton kitabı eminim size de kahkaha attıracaktır. ‘Dil, fırsat buldukça konuşmak için kullandığımız bir cinsel organdır’ diyen bu adamın kitaplarında cinsellik ve aşkın olmamasını bekleyemezsiniz. Boris Vian’ın yazdığı ilk roman olan bu kitapta da cinsel arzunun insana ne planlar yaptırabileceğini yüzünüzde kocaman bir gülümsemeyle okursunuz.

Size özellikle kitabın V. Bölüm’ünden bahsediyorum. Kitapta en önemli karakter olan Major gençliğinde teorik birboris-vian-parti17 çalışma yapmış. Ne üzerine acaba dersiniz? Partilerde kızları nasıl tavlarsınız? Erkeklerin özellikle kitabın bu bölümünü okumaları kendi faydalarına olacaktır zira çok çeşitli muhtemel problemlere karşı oldukça dâhiyane çözümle yaklaşıyor kahramanımız bu teorisinde. Teoride iki değişken var:

A)     Tek bir güzel kız bile yoktur,

B)      Güzel kızlar vardır ama hepsi kapılmıştır.

İlk değişken çok sık karşılaşılan bir durumdur. Ee güzel kız yoksa tabii partide amaç sadece açık büfeyle yetinmek olmalıdır. Ama ya ikinci değişken durumunda ne yapılmalı? Vian’ın da yazdığı gibi işte bu durumda insan hakikaten eğlenebilir. Bu değişken de kendi içinde alt başlıklara ayrılıyor:

boris-vian-partidea)      Tek tabanca çalışıyorsunuz.

1)      Kendi evinizde

2)      Başkalarının evinde

  • Sevgilisine göz diktiğiniz kişinin evinde
  • Herhangi birinin evinde

b)       Ekip halinde çalışıyorsunuz.

Sevgilisine göz diktiğiniz kişinin evinde olduğunuzu düşünelim. Major’un size tavsiyesi şöyle:

Adamın gerçekten kuvvetli bir konumu vardır, zira geberene kadar içmesi çok düşük olasılıktır. Aşağıdaki yöntemlerden birini izleyerek onu saf dışı bırakmayı deneyin:

1)      Banyosunda uygun ölçülerde bir su baskını gerçekleştirin:

a)      Bir parça bisiklet iç lastiği kullanarak (tedarikli gelin);

b)      Bir parça kauçuk boruyla (bulunduğunuz yerde bir gaz ocağından ya da enjeksiyon turnikesinden bulabilirsiniz ama çoğunlukla çok küçüktür);

c)       Küvetin deliğine gargara yaparken kullandığı küçük kabı sıkıştırarak (basit, şık, etkili yöntem).

2)      Tuvaletlerin sifonlarını top haline getirilmiş iki gazeteyle tıkayın (harika sonuçlar verir).

3)      Ev sahibinin samimi bir arkadaşını yukarıda belirtilmiş yöntemlerle sarhoş edin. Gerçi bu durumda ev sahibinin, arkadaşına ilk tedavileri uyguladıktan hemen sonra gelip sevgilisini elinizden alma riski vardır. Aynı şekilde, sevgilisinin herif değiştirmek istememesi gibi bir risk söz konusu olabilir çünkü onda bütün odalarının anahtarı vardır. Ya da belki işi sizin kadar iyi biliyordur?

vercoquin-ve-plankton-boris-vian

Kitabın diğer bölümlerinde tempo düşse de partiyle başlayan roman, yine bir sürpriz parti ile bitiyor. Kitapta devlet dairelerinde ki kasvetli çalışma ortamından da mizahi bir şekilde uzun uzadıya bahsediliyor. Parti ve devlet dairesi ne alaka diyorsanız bu romanı okuyun. Olayların küçük düğümlerle birbirine nasıl bağlandığını okudukça neşeniz yerine gelecek.

Son sözü Boris Vian söylesin o halde:

“Aslolan iki şey vardır: tüm güzel kadınlarla sevişmek ve Duke Ellington ‘ın müziği. Geri kalan her şey yok olmalıdır, çünkü hepsi çirkindir” .

(Vercoquin Ve Plankton – Boris Vian – Altıkırkbeş yayınları – sf: 207)

Yorum Yapmasam Olmaz :)